mgr Katarzyna Barańska
Szukasz pomocy w
PCOS?
Dieta w zespole poilicystycznych jajników (PCOS)
Zespół policystycznych jajników to powszechnie występujące, rozwijające się już w okresie płodowym i uwarunkowane genetycznie zaburzenie metaboliczno- hormonalne. PCOS może dotyczyć nawet 4-12% kobiet w wieku rozrodczym i wiąże się z zaburzeniami miesiączkowania objawiającymi się wtórnym brakiem miesiączki oraz bezpłodnością, męskim typem owłosienia, a często także otyłością.
Wśród objawów wymienia się: zaburzenia miesiączkowania (najczęściej długie cykle) lub okresowy brak miesiączki, często problemy trądzikowe lub/i nadmierne owłosienie. Istotą zaburzenia może być zjawisko insulinooporności, często bez współtowarzyszącej otyłości, ale najczęściej z zaburzeniami profilu lipidowego i czasem z tzw. niealkoholowym stłuszczeniem wątroby. Ponadto może wystąpić rogowacenie ciemne, czyli ciemnienie i zgrubienie skóry szyi, pod pachami i w fałdach skórnych (czasami jest wynikiem hiperinsulinemii) oraz hirsutyzm (w tym pojawienie się owłosienia o lokalizacji męskiej, np. twarz, bokobrody, broda, nad górną wargą, podbrzusze, klatka piersiowa, wokół brodawek sutkowych, okolica krzyżowo-lędźwiowa, pośladki i wewnętrzna strona ud). Duży odsetek osób z zaburzeniem PCOS cierpi na otyłość, w szczególności górnych partii ciała.
PCOS często współistnieje z zaburzeniem wrażliwości tkanek na insulinę. Co prawda insulinooporność nie jest warunkiem postawienia diagnozy jednak szacuje się, że występuje ona u ok. 50-70% kobiet z PCOS zarówno tych otyłych, jak i szczupłych, przy czym znacznie częściej występują one u kobiet otyłych (ok. 70%) niż u szczupłych (ok. 30%). Insulinooporność tkanki mięśniowej i tłuszczowej u otyłych powoduje wyrównawczy wzrost syntezy insuliny i stan hiperinsulinemii. Cukrzyca typu II, która może być powikłaniem IO dotyczy kobiet z PCOS 5-10 krotnie częściej niż populacji kobiet zdrowych.
Podstawą leczenia niepłodności związanej z PCOS jest stymulacja owulacji. Stosuje się w tym celu odpowiednią farmakoterapię. Z uwagi na to, że często występująca u tych chorych otyłość zmniejsza skuteczność farmakologicznej indukcji owulacji, istotne jest uzyskanie redukcji masy ciała wskutek zmiany stylu życia (dieta i ćwiczenia fizyczne). Do istotnych elementów procesu leczenia kobiet z PCOS należy dietoterapia. Należy zwrócić szczególną uwagę na cztery obszary kontroli żywieniowej:
kontrola masy ciała (u pacjentek z BMI poniżej 25 kg/m2) lub redukcja masy ciała (u pacjentek z BMI powyżej 25 kg/m2)
kontrola profilu lipidowego (PCOS sprzyja rozwojowi miażdżycy i powstawaniu zaburzeń lipidowych)
kontrola gospodarki węglowodanowej (ze względu na często towarzyszącą insulinooporność)
wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej.
Co musisz dodatkowo zrobić dla swojego zdrowia?
Podczas komponowania posiłków bazuj na produktach z niskim indeksem glikemicznym.
Należy zwiększyć w diecie udział takich składników, jak: potas, magnez, wapń, selen i potas przy jednoczesnym ograniczeniu sodu.
Warto zwrócić uwagę na odpowiednie spożycie warzyw i owoców, szczególnie tych z niskim IG. Zaleca się nawet do 700 g na dzień m.in. ze względu na przeciwzapalne antyoksydanty.
Zadbaj o regulację masy ciała. W przypadku diety redukcyjnej prowadzącej do normalizacji masy ciała z nadwagi lub otyłości może dojść do wyrównania wydzielania hormonów płciowych oraz innych zaburzeń
Zadbaj o podaż przeciwzapalnych kwasów tłuszczowych omega-3 z lnu, oleju lnianego i tłustych ryb morskich. Można także rozważyć suplementację.
Unikaj cukru zarówno w postaci czystej, jak i w składzie produktów.
Zadbaj o sen i regenerację. 7-8 godzin snu na dobę wpływa pozytywnie na wrażliwość insulinową i kontrolę apetytu.
Nie spożywaj nic pomiędzy posiłkami! Unikaj także popijania słodzonych napojów, kawy z mlekiem czy jakichkolwiek przekąsek.
